Skip to main content

නමක් ගැන යමක් ...

Search This Blog

නම් තැබීමේ සිව් ක්‍රමවේදය ..........

Get link
Facebook
X
Pinterest
Email
Other Apps

- නලිඳු සැපත් -

Get link
Facebook
X
Pinterest
Email
Other Apps

Comments

Post a Comment

Popular Posts

මෑත කාලයේ ජනප්‍රිය නම් කිහිපයක් පිළිබඳ නිරුක්ති ......... 01

දිනපතාම අප වෙතින්, මව්පියන්, විවිධ නාමයන් පිළිබඳ අර්ථයන් විමසනු ලබයි. හැකි පමණින් ඒවාට පිළිතුරු ලබා දීමට අපිද උත්සුක වෙමු. නමක් ගැන යමක් තුළින්, මෑත කාලයේ ජනප්‍රිය නම් කිහිපයක් පිළිබඳ අර්ථ නිරුක්ති කිරීමට අදහස් කළේ, එය බොහෝ දෙනෙකුට ප්‍රයෝජනවත් විය හැකි නිසා ය. පසුගිය දිනක පිරිමි දරුවෙකුට තැබූ මහීස ................ නම් නාමයක් මා හට දක්නට ලැබිණ. නමක අර්ථයෙන් පුද්ගලයාගේ දෛවයට සෘජු බලපෑමක් එල්ල නොකළද, එදිනෙදා පැවැත්මට බලපෑමක් එල්ල කළ හැකි බව සත්‍යයකි. මහීස යන නමේ අර්ථය කුමක්ද ? මහීස යනු මීහරකාට නමකි. ගව මහීසාදීන් ලෙස බොහෝ විට පොතපතෙහි මි ගවයන් ගැන සඳහන් වේ. සකු බසින් මහීෂ ලෙසද වහරයි. එම නාමය දරුවෙකුට තැබීම කොතරම් උචිතදැයි විමසා බැලීම වටී. රොවින් යනු තවත් එවැනිම නාමයකි. රොවින් යනු කුමක්ද ? රොවින් යනු, රෝගයෙන් යන පාලි පදයෙහි හෙළ පදයයි. රොවින් (රෝග විඳින්නා) පෙළෙන්නා යනු රෝගයෙන් පෙළන්නා යනුයි. රොවින් යනුවෙන් නම් ලැබූ පමණින් යමෙකු රෝගාතුර නොවන බව සත්‍යයකි. රෝග ඇතිවන්නේ නම නිසා නොව, කර්ම විපාක හේතුවෙනි. නමුත් දහසකුත් එකක් අර්ථවත් සුන්දර නාමයන් පැවැතියදි, ශබ්ද රසය හෝ අක්ෂර පමණක් ස...

බුදු බසින් උපන් හෙළ බස ........... 02

පසුගිය දිනෙක හිතවතෙකු කතාබහ අතරතුර කිසියම් වචනයක් සම්බන්ධයෙන් මතු කළ තර්කයක් නිසා මෙම සටහන තබන්නට සිතිණ. සංවාදය ඇති වූයේ ඉෂ්ඨ යන පදය සම්බන්ධවයි. පදයක අර්ථය සම්බන්ධයෙන් විමසීමේදී වැදගත් වන්නේ එම පදයේ නිරුක්තිවලින් ගම්‍යවන නියමාකාර අර්ථයයි. යථෝක්ත අර්ථයයි. ඉෂ්ඨ යන පදයේ අක්ෂර භාවිතය සම්බන්ධයෙන් යම් යම් තර්කවාද පවතී. කෙනෙකු එය ඉෂ්ඨ ලෙස ලිවිය යුතු බව කියයි. තවෙකෙකු එය ඉෂ්ට ලෙස ලිවිය යුතු බවට තර්ක කරයි. ඉෂ් + ඨ යන පද එක්ව එම නාමය සෑදෙයි. ඉෂ් යනු ඉච්චතාවයි. කැමැත්තයි. ඨ යනු තහවුරු භාවයයි. ට වෙනුවට ඨ එක් වූ එහි වූ අර්ථය තවත් ගැඹුරු වෙයි. ඉච්චතාව වඩාත් තහවුරු වීම ඉන් හැඟවෙයි. නමුත් පද දෙකෙන්ම හඟවන්නේ එකම අදහසකි. එසේ වුවද, එකම ආකාරය‍ෙන් වර නැඟුණද, එකම අරුත් ගෙන නොදෙන ඇතැම් පද ද දක්නට ලැබේ. නිදසුනක් ගෙන අලු සහ අළු යන පද දැක්විය හැක. අලු යනු ආලෝකෝ නම් මාගධි පදයේ හෙළ පදයයි. අළු යන අවශේෂ සුන්බුන් යන අදහස දෙන පදයයි. නමුත් මෙම අක්ෂර දෙක ගැන වැඩි දෙනෙකු සැලකිලිමත් නොවන අවස්ථාද දක්නට ඇත. විශේෂයෙන් අලුත් යන පදය ලිවීමේදී අළුත් ලෙසද එය ලියයි. එසේ වූ විට පදය අර්ථ දෝෂ සහිත වෙයි. යමකට ආල...

හත්මුතු පරපුර ......

හත්මුතු පරම්පරාව යනු කුමක්දැයි ඇසුවහොත්, නිසැකවම ලැබෙන පිළිතුර වන්නේ, යම් පවුලක පිය පුතු පරම්පරාවෙන් පැවතෙන දරු මුණුපුරන් පරම්පරාව බවයි. නමුත් ඇත්තෙන්ම ඊට වඩා වැඩි ගැඹුරු අරුතක්, හත්මුතු පරම්පරාව යන පදය තුළ ඇත. එය පද නිරුක්ති අර්ථයෙන් විග්‍රහ කළ විට එහි නිවැරැදි අදහස දැකිය හැක. හත් + මුතු යන පද එක්ව හත්මුතු යන පදය සෑදි ඇත. හත් යනු සංඛ්‍යාත්මකව හත යන්නයි. මුතු යනු මුක්ත හෙවත් මිදුණු යන්නයි. (සටකපටකමින් මිදුණු යන අර්ථයෙන්, සැල + මුතු = සැලමුතු යන පදය යෙදේ). ඒ අනුව හත්මුතු පරපුර යන හත් ආකාරයකට නුවණින් වැඩෙමින් මිදීම හෙවත් මුක්තිය ලබා ගත් පිරිසයි. ඒ ආර්ය හත්මුතු පරපුර මෙසේ ය. 1. අත්තා 2. මුත්තා 3. නත්තා 4. පනත්තා 5. කිත්තා 6. කිරිකිත්තා 7. කිරිකෑමුත්තා හෙළ බස බොහෝ දියුණු බසකි. හෙළ බසෙහි එන ඇතැම් යෙදුම්, උපමා රූපක තුළ බොහෝ ගැඹුරු අරුත් ගැබ් වී ඇත. සිවි පිළිසිඹියා පත් මහ රහතන් වහන්සේලා වෙතින් පැවත එන උතුම් භාෂාවක් වන හෙළ බසෙහි, බොහෝ පද, වචන බිහි වී ඇත්තේ, බුදු දහම මූලික කරගෙන වීම විශේෂත්වයකි. ඉහත හත්මුතු පරපුර දහම් පද නිරුක්තියෙන් අරුත් ගැන්වෙන්නේ මෙසේ ය. යමෙකු, නිර්මල බුදු...

Powered by Blogger